ترانه‌ی ارس
آنچه اردوغان خواند، قطعه‌ای از ترانه معروف ارس یا با تلفظ ترکی آن، «آراز» بود. ترجمه بیتی که او خواند این بود: «ارس را جدا کردند و آن را با میله و سنگ پر کردند / من از تو جدا نمی‌شوم، به زور جدایمان کردند»
این شعر در میان برخی از پان‌ترکیست‌ها، به شکل یک شعر نمادین نگریسته می شود.
در حالیکه اگر نیک بنگریم این شعر بیشتر حاکمیت باکو را باید نقض کند چون ما هستیم که این جدایی را ظلمی از زمان تزارها بخود میدانیم و همیشه از آن بعنوان خیانت قاجارها یاد کرده‌ایم. ولی عده‌ای پان‌ترکیسم این شعر را قلب کرده و در جهت منویات جدایی طلبانه خویش به کار می‌گیرند.
این شعر را یکی از شعرای وطن‌پرست که فرزند یکی از مشروطه‌خواهان تبریزی است بنام استاد یحیی شیدا سروده است و حالا عده‌ای جدایی‌طلب آن را خلاف منظور شاعر جهت امیال خود بکار گرفته و از آن سواستفاده میکنند.
استاد یحیی شیدا شاعر، ادیب، روزنامه‌نگار و از دوستان استاد شهریار و از حامیان مصدق و نهضت ملی شدن صنعت نفت بود.
متن شعر ای آراز (ای ارس)
آی آراز بیر دالغا وور، دریا کیمی توفان ائله/ لمین ییخ قصرینی، اوز باشینا ویران ائله
“ای ارس موجی بزن، همچون دریا توفان نما / کاخ ظالم را بیفکن، بر سرش ویران نما”
زوره محکوم ائیله ییب، ایندی طبیعت بیزلری / زور دئیه ن جلاد ایله، بیزلر آرا دیوان ائله
“طبیعت ما را با زور محکوم کرده است / جلاد زورگو را محاکمه کن”
بیر هجوم ایله داغیت شیطانلارین کاشانه سین / او فسادوفتنه قصرین خاک له یکسان ائله
“با یک هجوم کاشانه شیاطین رو ویران کن / قصر فتنه و فساد را با خاک یکسان نما”
وئرمه امکان بوندان آرتیق هر شرفسیز انسانا / آز بویولسوز کسلری دل مولکونه سلطان ائله
“بیش از این به هر انسان بی‌شرافتی امکان مده/ این افراد بی‌طریقت را کم بر ملک دل سلطان نما”
سو ده ییل سندن آخان، قانه دؤنن گؤز یاشی دیر / بو اسف احوالی گؤر، توفان قوپار عصیان ائله
“آنچه که از تو سرازیر است، آب نیست بل اشکی است که به خون تبدیل شده / این احوال تاسف‌بار را ببین و عصیان کن”
بیر – بیرندن سن بو قان قارداشلارین سالدین اوزاق / گل بو سرگردانلارین هر موشکولون آسان ائله
“برادران هم‌خون را از هم جدا کردی / بیا و دشواری‌های این سرگردان‌ها را آسان کن”
بیر قیلیش تک اورتادان کسدین محبت رشته سین / آز بو میداندا شرارت مرکبین جولان ائله
“چون شمشیری رشته محبت را از وسط پاره کردی / کم در این میدان مرکب شرارت را جولان بده”
قاضی اول، انصافه گل، حکم زمان وئر تازه دن / غصب اولان تورپاقلاری وابسته ی ایران ائله
“قاضی باش، انصاف کن، دوباره حکم بده/ سرزمین‌های غصب شده را وابسته‌ی ایران نما”
کؤکلمه هجران سازین، دل سوزونو آرتیرما چوخ / وصلدن سال صحبتی گل چاره ی هجران ائله
“ساز هجران را کوک مکن، بر سوز دل میفزای / از وصل سخن بگو، بیا و هجران را چاره کن”
قارداشی قارداشا چاتدیر، جانی هجراندان قوتار/ بو آغیر بیر خسته لیک دیر، خسته یه درمان ائله
“برادر را به برادر برسان و جان را از هجران برهان/ این ناخوشی سختی است، درمانش نما”
نه «شمالی» نه «جنوبی»؟ آت بو چرکین سؤزلری/ مولک ایراندیر تماماً، دونیایا اعلان ائله
“چه شمالی؟ چه جنوبی؟ این سخنان چرکین را به دور بینداز/ به جهانیان بگو همگی سرزمین ایران است”
فتحعلیشاه ائیله دی فاحش خیانت ایرانا/ سنده خدمت گوستریب، نقصانلاری جبران ائله
“فتحعلی شاه خیانت بزرگی به ایران کرد/ تو خدمت بکن و نقصان ها را جبران نما”
تورکمن چای پیمانی بیر ننگ دیر تاریخ ده/ عرضه سیز شاهین ایشین دونیالره اعلان ائله
“قرار داد ترکمن‌چای ننگی در تاریخ است/ اقدام شاهین بی‌لیاقت را به دنیا اعلام نما”
کئچدی اون یئدی شهر روسیه نین چنگالینا/ بوجنایاتی گتیر یاده، بوگون عنوان ائله
“هفده شهر زیر چنگال روسیه قرار گرفت/ این جنایات‌ها را به یاد بیاور، و امروز آن‌ها را عنوان کن”
گولستان پیمانی دا سیندیردی ایرانین بئلین/ بو ایشه باعث لره ،یارب اؤزون دیوان ائله
“قرارداد گلستان کمر ایران را شکست/ خداوندا! مسببین این کار را محاکمه کن”
گل گتیر بو ملته آزاده لیک فرمانینی/ ملک ایرانی صفاده روضه ی رضوان ائله
“بیا و بر این ملت فرمان آزادگی بیاور/ سرزمین ایران را روضه‌ی رضوان نما”
تهمت و تحقیر اوخو هر سمتیدن یاغماقدادیر/ سینه وی بیر داغ کیمی بو اوخلارا قالخان ائله
“تیر تهمت و تحقیر از هر سمتی در حال باریدن است/ سینه ات را همچون کوهی در برابر این تیرها سپر کن”
یا اؤزون چک بیر کناره، غصب اولان مرزی گؤتور/ یا ایکی روحو سازاشدیر، دل لری شادان ائله
“یا خودت را کنار بکش و مرز غصب شده را از میان بردار/ یا دو روح را آشتی بده و دلها را شادمان کن”
“شیدا” نین دائیم فراق یاردن آغلار گؤزو/ گؤستر او شوخون جمالین، گول کیمی خندان ائله
“شیدا همواره از فراق یار چشمش اشکبار است/ جمال دلبر را بنما همچو گل خندانش کن”
آدرس کانال: https://t.me/radiocy
اینستاگرام: instagram.com/radiocyp
