«حمد و سپاس خدایی را سزاست که نـَزاد و نـَمیرد، باقی است و فنا نمیپذیرد. خَلاقی که در پاکی، ذاتش بیهمتاست. رزّاقی که در جمیع صفات، یگانه و تنهاست…» – مستوره اردلان
در چنین روزی در زمستان ۱۳۸۵ در اربیل عراق کنگره بزرگداشت مستوره اردلان برگزار شد.
ماهشرف خانم معروف به مستوره اردلان، از نخستین زنان تاریخنگار ایران و جهان، شاعر، عارف و خوشنویس زمانه خود بود و تابوی جامعه مردسالارانه آن روزگار را در هم شکست و به دفاع از حقوق زنان برخاست. زنی کُرد تبار از خاندان اردلانها.
ماهشرف خانم از خانواده قادریها و دختر ابوالحسن بیگ قادری است و در سنندج در مرکزیت اردلانها چشم به جهان گشود. زبانهای کردی، فارسی و عربی را نزد پدرش آموخت. در هفده سالگی به اجبار به عقد خسرو خان فرزند امانالله خان بزرگ درآمد.
مستوره بیشتر اوقات خود را به مطالعه و سرودن شعر و نوشتن تاریخ میگذراند و چون خسرو خان نیز شاعر بود بیشتراو را بدین کار تشویق مینمود، رفته رفته مستوره به خسروخان علاقهمند شد.
دوران خوشبختی مستوره چندان طولانی نبود، زیرا خسرو خان اردلان به عارضه کبدی گرفتار و در سن بیست و نه سالگی درگذشت، مرگ همسر و داغ از دست دادن برادر جوانش، ضربات روحی زیادی بر او وارد ساخت و او را به سوی انزوا و عزلت و مطالعه کتب دینی و تالیف کتاب عقاید کشانید.
مستوره اردلان چندین کتاب شعر نوشت. تاریخ اردلان او به عنوان یکی از متون شیوای فارسی شناخته شده است. اشعار پراکندهای نیز به گویش گورانی زبان کردی از او بجا مانده است. از دیگر آثار او میتوان به دیوان اشعاری بالغ بر ۲ هزار بیت و کتاب “عقاید مستوره” اشاره کرد که رساله کوچکی از عقاید مستوره در مذهب اهل سنت شافعی است و بر ارزش شخصی و عقاید دینی وی میافزاید.
آدرس کانال: https://t.me/radiocy
اینستاگرام: instagram.com/radiocyp