در گذر تاریخ

صد و سه سال پیش در چنین روزی، در ۲۸ جولای ۱۹۱۴، امپراتوری اتریش به صربستان اعلان جنگ داد و به این ترتیب جنگ جهانی اول آغاز شد و تا نوامبر سال ۱۹۱۸ ادامه داشت.
شاید هیچ‌کس تصور نمی‌کرد تنها در عرض چند روز یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های جهان، چندین کشور دنیا را درگیر نبردی عظیم کند و جان میلیون‌ها انسان بی‌گناه را بگیرد. این جنگ موجب کشته و آواره شدن میلیون‌ها انسان شد. در جنگ جهانی اول بود که برای نخستین بار از سلاح‌های شیمیایی استفاده شد.
جرقه جنگ جهانی اول در ۲۸ ژوئن ۱۹۱۴ زمانی که گاوریلو پرینسیپ، وطندوست صرب در شهر سرایوو، ولیعهد اتریش، گراندوک فرانتس فردیناند و زنش را ترور کرده بود، زده شده بود و در این فاصله، ارسال اولتیماتوم‌های اتریش به صربستان ادامه داشت.
تمام کشورهای اروپایی به غیر از سوئیس، اسپانیا، هلند و کشورهای اسکاندیناوی وارد جنگ شدند. علت پیوستن این کشورها به جنگ، عضویت در پیمان‌هایی بود که آنها را موظف به دفاع از دیگر کشورها می‌کرد.
امپراتوری آلمان با متحدینش (امپراتوری اتریش-مجارستان، امپراتوری عثمانی و بلغارستان) چهار کشوری بودند که «متحدین» را تشکیل می‌دادند، امپراتوری روسیه، بریتانیا، فرانسه، صربستان، ایتالیا، ژاپن، رومانی و آمریکا نیز کشورهای اصلی جبهه «متفقین» بودند. روسیه نیز تا نوامبر ۱۹۱۷، قبل از به قدرت رسیدن کمونیست‌ها، در جنگ حضور داشت. آمریکا نیز از اوت ۱۹۱۷ وارد جنگ شد. ایتالیا و ژاپن که در جنگ جهانی دوم متحد آلمان بودند، در جنگ اول در جناح متفقین حضور داشتند.
درباره تعداد تلفات یا قربانیان غیر نظامی ایران در جریان جنگ جهانی اول، ارقام متفاوتی ذکر شده است. از یک میلیون نفر تا بیش از هشت میلیون نفر. محمدقلی مجد، مورخ ایرانی ساکن آمریکا، در کتاب «قحطی بزرگ و نسل کشی ایرانیان در فاصله سالهای ۱۹۱۷ تا ۱۹۱۹»، تعداد ایرانیان قربانی جنگ جهانی اول را بیش از هشت میلیون نفر برشمرده است. جمعیت ایران در زمان آغاز جنگ، ۱۸ تا ۲۰ میلیون نفر تخمین زده شده است، که حداقل ۴۰ درصد از مردم ایران در اثر قحطی و بیماری‌های ناشی از جنگ جهانی اول از بین رفتند.

آدرس کانال: https://t.me/radiocy
اینستاگرام: instagram.com/radiocyp